«Να τρώγεις όσους μπορείς βολβούς ψημένους στη στάχτη αρτυμένους με λάδι, ξύδι, θυμάρι και άφθονο κύμινο».
Αυτή θα μπορούσε με λίγη φαντασία, να είναι η εισαγωγή σε μια μακρά ιστορία που συνδέει τους πικρούτσικους βολβούς με τις αρχαιοελληνικές δοξασίες για τις γαστρονομικές και αφροδισιακές ιδιότητες τους.
Στην πραγματικότητα, απ' ότι αποδεικνύεται πλέον από τις γραπτές πηγές, οι βολβοί αποτέλεσαν όχι απλά προσφιλές έδεσμα για τους αρχαίους Έλληνες αλλά και αντικείμενο γαστρονομικής έρευνας, αφού όπως διαβάζουμε στον Αθήναιο έδειχναν προτίμηση και σε ορισμένα από τα είδη τους: «άριστοι ήταν οι λεγόμενοι βασιλικοί οι οποίοι είχαν κόκκινο χρώμα. Δεύτερης κατηγορίας είναι οι Λιβυκοί, οι οποίοι έχουν χρώμα λευκό και χειρότεροι απ' όλους οι Αιγυπτιακοί».
Όλοι όμως, ακόμα και ο Μιχαήλ Ψελλός, συμφωνούν ανεξαρτήτως προελεύσεως και χρώματος σε μία ιδιότητά τους: «η φύσις του βολβού εις έρωτας ευφυέστερα».
Ο μυθικός Ρωμαίος καλοφαγάς Αππίκιος προτείνει μια παρασκευή βολβών κατάλληλη για γαμήλιο τραπέζι: «αφού βράσεις τους βολβούς σε μια χύτρα και τους στουμπίσεις πρόσθεσε κουκουναρόσπορους, χυμό ρόκας και πιπέρι»!
ΤΟ ΞΕΠΙΚΡΙΣΜΑ
Οι προγονοί μας φυσικά και γνώριζαν ότι η πικρή γεύση αυτού του «πολύτροφου και ευστόμαχου» εδέσματος απαιτούσε αφθονία καρυκευμάτων, διαφορετικά η κατανάλωση τους ήταν αδύνατη.
Ο βουκολικός ποιητής Θεόκριτος αναφέρει τους βολβούς σαν απαραίτητο συστατικό ενός χωριάτικού γεύματος μαζί με σαλιγκάρια και λίγο καλό κρασί.
Έτσι ο Φιλήμωνας θα δώσει της συμβουλές του προς τους νέους μαγείρους λέγοντας: «επειδή αυτός από μόνος του είναι πονηρός και πικρός είναι καλύτερα να τον συνοδεύεις με μέλι, τυρί, σησάμι, κρεμμύδι, ξύδι και σίλφιον».
Όσο για τον Παύλο τον Αιγινήτη εκείνος τονίζει ότι αυτοί οι συγγενείς των κρεμμυδιών αποτελούν ορεκτικό και όχι κύριο πιάτο.
Σήμερα οι βολβοί, αν και λίγοι γνωρίζουν τις ιδιότητες τους, συλλέγονται το χειμώνα και νωρίς την άνοιξη για να καταναλωθούν ως ορεκτικό αρτυμένοι με άφθονο ελαιόλαδο, ξύδι, ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι και άνηθο.
Οι βολβοί (muscari commosum) συναντούνται στη δημώδη ελληνική γλώσσα με τα ονόματα «σκορδουλάκοι» και «βροβιοί».
Οι ροζ, τους οποίους τα τελευταία χρόνια η χώρα μας εισάγει από το Μαρόκο, είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος και έχουν χαμηλότερη τιμή από τους ελληνικούς. Οι ελληνικοί όμως, αν και μικρότεροι, με υπόλευκο ή πολύ ελαφρύ ροζ χρώμα είναι γλυκύτεροι και πολύ νόστιμοι.
Σήμερα φαίνεται ότι όλοι οι ευφάνταστοι τρόποι μαγειρέματος των βολβών που είχε εφεύρει το ανήσυχο γαστρονομικό πνεύμα των Αρχαίων Ελλήνων αλλά και των Ρωμαίων έχουν ατονήσει και εξαφανιστεί.
Στην Ελλάδα αλλά και στην γειτονική Ιταλία οι βολβοί φτάνουν στο πιάτο μας με ένα και μοναδικό τρόπο: ξεπικρίζονται, βράζονται και σερβίρονται με ελαιόλαδο και ξίδι.
• Καθαρίζονται και πλένονται πολύ καλά .
• Αφαιρείται από το κάτω μέρος τους, ακριβώς εκεί που αρχίζει το ρίζωμα ένα μικρό και σκληρό κομματάκι, το οποίο είναι πολύ πικρό.
• Τοποθετούνται σε ένα μπολ με κρύο νερό το οποίο και αλλάζεται 2 φορές την ημέρα.
• Αφήνονται 2 μέρες στο νερό και μετά βράζονται για 5΄.
• Αδειάζονται σε ένα τρυπητό και ξεπλένονται με άφθονο κρύο νερό.
• Έπειτα τοποθετούνται ξανά στη κατσαρόλα με καθαρό νερό και ξαναβράζονται για 10΄ περίπου.
• Τους τραβάτε με μια τρυπητή κουτάλα, τους τοποθετείτε σε ένα μπολ όπου και τους αλατίζετε .
• Αδειάζονται σε ένα γυάλινο βάζο και γεμίζονται με ξύδι μέχρι επάνω.
Σε γυάλινα βάζα με ξύδι μπορείτε να διατηρήσετε τους βολβούς για ένα περίπου χρόνο. Οι βολβοί ταιριάζουν πολύ με παντζάρια, κουκιά ξερά και πικάντικα χορταρικά όπως το κρίταμο και η κάπαρη.
